یک قفل مکانیکی از دو بخش اصلی تشکیل میشود. بخش بدنه که ثابت میباشد و قسمت داخلی که به صورت استوانهای و گلابی و دایره ای بوده و توپی نامیده میشود. توپی دارای شیار میباشد و کلید میتواند وارد آن شود و حول محور مرکزی خود در داخل بدنه گردش نماید. هم توپی و هم بدنه معمولاً دارای سوراخهایی هستند که در امتداد یکدیگر و به موازات توپی استوانهای قرار گرفتهاند به طوری که هر سوراخ روی توپی با یک سوراخ روی بدنه هم راستا میباشد.
سوراخهای روی بدنه دارای انتهای بسته میباشند و انتهای آنها یک فنر و سپس بر روی آن یک پین باریک استوانهای از جنس برنج که ساچمه نامیده میشود قرار گرفته است. در سوراخهای داخل توپی نیز ساچمههایی که از طرف مرکز کلهقندی میباشند قرار گرفتهاند. ارتفاع این ساچمهها یکی نبوده و دارای طولهای متفاوتی میباشند یعنی در بخشهایی که ساچمه بلند است کلید به همان اندازه فرورفتگی دارد و یا بالعکس.
نحوه عملکرد قفل حیاطی
در حالت عادی که کلید وارد قفل نشده است نیروی ارتجاعی فنرها در قسمت بدنه، ساچمهها را وارد سوراخهای روی قسمت متحرک کردهاند که مانع چرخش توپی در بدنه میشود و ساچمههای قسمت متحرک مجرای کلید، ورود کلید را مسدود کردهاند.
هنگامی که کلید مربوط به قفل وارد توپی میشود ساچمههای کلهقندی را طوری به بالا حرکت میدهد که ساچمههای بدنه از سوراخهای توپی بیرون رفته و توپی میتواند حول محور خود بچرخد. چرخش توپی منجر به حرت زائدهای میشود که زبانه قفل را به عقب و جلو حرکت میدهد. البته برای بالا بردن امنیت گردش مغزی به تنهایی زائده را حرکت نمیدهد بلکه نوک کلید باید زائده دومی را به سمت عقب فشار دهد که با زائده اول درگیر شود.
به طور خلاصه کلید سه عملکرد دارد:
۱- آزاد کردن مغزی از بدنه
۲- درگیر کردن زائده اول با دوم
۳- حرکت زائده اول که منجر به حرکت زبانه میشود.
چگونه یک قفل خوب را تشخیص دهیم
۱- از آنجا که هر ساچمه روی مغزی در حکم یک رقم رمز میباشد لذا هر قدر تعداد ساچمهها بیشتر باشد پیدا کردن رمز صحیح مشکلتر بوده و امنیت قفل بیشتر است. قفلهای معمولی بین پنج تا شش ساچمه دارند اما قفلهایی نیز وجود دارند که تا پانزده ساچمه که پنج تایی در امتداد محورهای مختلفی میباشند نیز دارند.
۲- حساسترین نقطه در قفل ساچمهها است و با خارج کردن آنها قفل با هر کلیدی که از لحاظ قطر به قفل بخورد باز میشود. این ساچمهها در قسمت پایینی قفل قرار دارند و با سادگی با دریل کردن این نقطه میتوان آنها را از کار انداخت برای جلوگیری از این مسئله دو پین استوانهای فولادی به صورت ضربدری در بخش جلوی ساچمهها کار گذاشته میشود که مسیر حرکت دریل را منحرف کرده و به خارج منطقه ساچمهها هدایت میکند در بیشتر قفلهای ارزان قیمت این پینها کار گذاشته نشده است و یا جنس آنها آهن میباشد که به راحتی بریده میشود.
۳- کیپ بودن کلید در داخل قفل، کیپ بودن توپی در بدنه و لقی کم توپی سه پارامتر مهم دیگر میباشد که نشانگر امنیت و حساسیت قفل است. در صورتی که توپی در بدنه آزاد باشد ساچمهها نیازی ندارند که کاملاً به داخل بدنه بروند بلکه با خارج شدن از محوطه مربوط به توپی، مغزی را آزاد میکنند یعنی کلیدهای مشابه میتوانند قفل را باز کنند.
۴- کیپ بودن ساچمهها در داخل سوراخها نیز باعث میشود که قفل حساسیت بالاتری داشته باشد.
۵- کیفیت بالای جنس بدنه باعث میشود که بدنه سوراخها بر اثر فرسایش و اصطحلاک با ساچمهها گشاد نشود و حساسیت قفل پایین نیاید. همچنین با گشاد شدن سوراخها هنگام ورود کلید، ساچمهها به بدنه گیر کرده و کلید نمیتواند به داخل قفل وارد شود.
۶- نوک ساچمههای کلهقندی به دلیل اصطحکاک زیاد با بدنه کلید دائم در معرض فرسایش میباشند و در صورتی که از جنس قویی نباشد خورده شده و باعث میشوند که حتی کلید قفل نیز بعد از مدتی قفل را باز نکند.
نکات ایمنی هنگام استفاده از قفل
۱- قفلهای سیلندری در دو سایز شش و هفت سانتیمتری برای دربهایی با قطرهای مختلف ساخته شدهاند استفاده از قفل هفت سانتیمتری برای یک درب باریک باعث میشود قفل به اندازه زیادی بیرون درب بماند که به سادگی با فشار انبر قفلی میشکند و درب باز میشود لذا از سیلندر مناسب برای درب استفاده کنید و توجه کنید که قفل از سمتی که امنیت کمتری دارد خیلی بیرون نماند زیرا سوراخ وسط قفل متقارن نیست.
۲- قفلهای حیاتی از بدنه در نباید بیرون بیایند در صورت بیرون ماندن آن یک لوله با قطر مناسب و کوتاه برای محافظت از قفل به دور آن جوش کنید.
٣- هنگام شب و یا استراحت برداشتن کلید از روی قفل اشتباه است حتی قرار دادن کلید روی قفل بدون تغییر وضعیت آن صحیح نمیباشد. بهترین عمل وارد کردن کلید به قفل و چرخاندن آن میباشد
دیدگاهتان را بنویسید